Bodem en water

Hoe brengen we de bodem- en waterwereld meer bij elkaar? Dat was de centrale vraag tijdens een door het Uitvoeringsprogramma georganiseerde bijeenkomst. Op 23 maart waren een kleine 30 vertegenwoordigers uit publieke, private en kennisorganisaties bijeen in het Geldmuseum in Utrecht om in dialoog te gaan over de relatie tussen de beleidsonderwerpen bodem en water. Het heeft een aantal interessante inzichten opgeleverd. Over de verdere aanpak wordt door het Uitvoeringsprogramma nagedacht. Binnenkort meer daarover.

Nauw verbonden

Vanuit systemen bekeken zijn bodem en water nauw met elkaar verbonden. Grondwater is daarbij een verbindend thema. Bovendien is het een belangrijke grondstof. Bij verschillende organisaties komen deze thema's inmiddels samen, maar anderzijds zijn het nog verschillende werelden. Vanuit de praktijk worden eerste stappen gezet en wordt duidelijk wat de gevolgen zijn voor projecten waar de samenwerking ontbreekt. De vraag die voorligt is: waarom en hoe brengen we de bodem en waterwereld meer bij elkaar? In één bijeenkomst kom je niet tot definitieve conclusies. Dat was ook niet het doel van deze bijeenkomst in het kader van het uitvoeringsprogramma van het bodemconvenant.

Uitwerking volgt

Deze verkenning heeft wel een aantal duidelijke inzichten opgeleverd, die bij verdere uitwerking worden meegenomen:
- het gaat niet om het ééndimensionaal bij elkaar brengen van bodem en water, maar beide meenemen in de context van ruimtelijke ontwikkeling, daarbij zijn ze mede-ordenend. De Omgevingswet biedt een goede basis hiervoor, misschien zijn nadere spelregels nodig;
- bij elkaar brengen van bodem en water moet op de eerste plaats gebeuren op de werkvloer, waar in de praktijk de meerwaarde en innovatie zit. Er liggen kansen voor slimme oplossingen, zoals het combineren van specifieke winningen met warmte-koude opslag en waterberging in de ondergrond. Ook in het voorkomen van funderingsschade liggen kansen, dat is potentieel een enorme kostenpost. Zie het als businesscase, gebruik de praktijkkennis;
- er is behoefte aan "het narratieve", het verhaal waar en waarom de verbinding zo nodig is, het moet daarbij niet ingewikkelder gemaakt worden dan het al is;
- de invulling van de verantwoordelijkheid voor grondwater verdient verdere uitwerking. Het gaat hierbij om het wegnemen van "grondwatervrees" (angst voor de consequenties van het nemen van verantwoordelijkheid voor het grondwater) en het vraagstuk van eigendom voor dit economisch goed. Dat is een fundamentele vraag, maar goed om nu te beschouwen;
- het is belangrijk te investeren in de relatie, leren van elkaar, gebruik maken van elkaars initiatieven.