"Cynicism is an unpleasant way of telling the truth."
(Lillian Hellman)
Edwin Perkins was always fascinated by chemistry and enjoyed inventing things. When his family moved to southwest Nebraska at the turn of the century, young Perkins experimented with home-made concoctions in his mother’s kitchen and created the Kool Aid story. The forerunner to KOOL AID was Fruit Smack, which was sold via mail order in the 1920s. Edwin Perkins renamed the drink Kool Ade and then Kool Aid in 1927. By definition "Drink the Kool Aid" means to become a firm believer in something; to accept an argument or philosophy wholeheartedly or blindly. Sadly the term originated with Jim Jones, the cult leader who ordered his followers to drink poisoned kool aid in a mass suicide.
JONESTOWN
Op 17 november 1978 bezoekt het Amerikaanse congreslid Leo Ryan, begeleidt door journalisten, Jonestown; een Amerikaanse religieus/socialistische sekte, die in Guyana een Utopia in het oerwoud probeerde op te bouwen. Leider van de sekte is de 47-jarige Jim Jones, die begon als predikant en zich volgens ontwikkelde tot de charismatische leider van de “Peoples Temple” in Californië. Hij richt zich op de arme onderklasse met een boodschap van raciale gelijkheid, socialistische idealen en simpele christelijke beginselen. Op haar hoogtepunt heeft de kerk 2500 leden, die gaarkeukens, daklozenopvang, kinderdagverblijven en maatschappelijke ondersteuning in San Francisco en Los Angeles verzorgen.
Het succes van Jim Jones en de politieke steun, die hij krijgt, trekt journalisten aan. Er verschijnen kritische artikelen en afvallige leden doen een boekje open over de hersenspoeling die in de “Peoples Temple” plaatsvindt. Jim Jones vertoont al tekenen van paranoïa in het begin van zijn carriëre. Hij verhuist naar Californië, omdat hij zich bespioneerd voelt en vreest voor een nucleaire aanval. Dit proces, waarin de buitenwereld als de boosdoener wordt gezien en het realiseren van idealen onmogelijk maakt, komt in een stroomversnelling, als Jim Jones besluit om de Verenigde Staten te ontvluchten en een utopische commune in het buitenland te vestigen. Dit wordt uiteindelijk Guyana (Zuid-Amerika). De regering was socialistisch, er werd engels gesproken en immigratie wordt aangemoedigd. De “Peoples Temple” verwerft een perceel in het oerwoud. Een groep pioniers begint met de aanleg van Jonestown, door hemzelf “The promised land” genoemd.
Jim Jones neemt het begrip “revolutionary suicide” van de Black Panthers over. Hij spreekt hier in zijn preken regelmatig over. Door zelfmoord te plegen, stelde je de meest revolutionaire daad tegenover een onleefbare wereld. Een wereld die de “Peoples Temple” niet begrijpt, tegenwerkt en uiteindelijk zal vernietigen. Dit patroon neemt toe, net als zijn gebruik van valium en slaapmedicatie. Als er verhalen in de pers verschijnen over mishandeling en dat leden van de Tempel tegen hun wil worden vastgehouden, besluit Jim Jones de grote stap te wagen en verhuist naar Guyana. Zo'n 800 mensen, zwarte armen, ouderen, alleenstaande moeders en verslaafden volgden hem. Op dat moment wordt de secte een cultus. Er komt geen nieuwe informatie meer binnen en men kan er ook niet meer uit.
Door de toename van de bewoners, waaronder zo'n 260 kinderen, wordt voedsel een probleem. De spanning neemt toe en Jim Jones spreekt openlijk over een massa-zelfmoord om aan het lijden een einde te maken. De komst van de pers en Leo Ryan brengen de ontwikkelingen in Jonestown in een stroomversnelling. Allereerst is Ryan onder de indruk van Jonestown en krijgt een hartelijk welkom. Maar gaandeweg de avond spreekt de pers met inwoners, die niets liever dan Jonestown willen verlaten. Jim Jones barst in woede uit, om het volgende moment de delegatie te smeken om Jonestown te verlaten. Uiteindelijk willen (slechts) 16 leden van de “People's Temple” met Ryan en de journalisten terug naar de Verenigde Staten. Als de groep op het vliegveld aankomt, worden ze beschoten. Er vallen vijf doden. Een bewoner van Jonestown, drie journalisten en het congreslid. De laatste is met kogels doorzeefd. De overlevenden lopen naar het nabijgelegen Port Kayhuma om hulp voor de gewonden te halen. Midden in de nacht arriveren twee bewoners van Jonestown met het onthutsende bericht, dat de volgelingen van Jones collectief zelfmoord willen plegen. Als de autoriteiten die ochtend Jonestown bereiken, is het terrein bezaaid met lichamen.
Guyana roept de steun in van het Amerikaanse leger en als deze arriveren, tellen ze 913 lichamen, waarvan bijna 260 kinderen. Bijna allen zijn gestorven door het drinken van Kool Aid vermengd met een dodelijke dosis cyanide. Babys en kleine kinderen waren geïnjecteerd. Jim Jones is gestorven door een kogel in het hoofd, waarschijnlijk afgevuurd door zijn privé-verpleegster, die daarna zichzelf om het leven bracht. Zij was één van de groep vertrouwelingen (“inner circle”), die voornamelijk bestond uit jonge, idealistisch en toegewijde, blanke vrouwen. Zij waren het, die maanden van te voren deze massa-moord hadden voorbereid en uiteindelijk uitvoerden.
Van de laatste uren bestaat een audiodocument. Hier op is duidelijk te horen, hoe Jim Jones en anderen de groep tot zelfmoord aanzetten. Het is de enige waardig handeling, die hen overblijft. Een vrouwenstem legt nauwkeurig en kalm uit, hoe het gif moet worden ingenomen en hoe de kinderen rustig kunnen worden gehouden. Uiteindelijk gaf iedereen aan deze oproep gehoor. Ze dronken het gif en strekten zich uit op de grond om te sterven. De laatste woorden op de band zijn van Jim Jones zelf. “Let us die in peace.”
"Let us not forget the potential price of choosing faith
as a substitute for reason." (Unknown quotation)
Link1, Link2, Interview met de zoon van Jones.
